'This is it!'

Trauma en het ideale oefenen.

Mijn traumacoach, Esther Verwoord, opperde onlangs het woord ‘oefening’. Omdat mensen daar nogal eens allergisch op reageren, terwijl het wel een voorwaarde is voor transformatie. Het is een beetje als met global warming: je kunt je oude strategieën wel overboord wensen, maar boet al rap aan duurzaamheid in wanneer je niet eerst een plaatsvervangende aanpak voor een beter persoonlijk klimaat ontwikkeld.
‘Oefenen’ dus. Ook ik voelde me vaak in een keurslijf gehesen, alleen al bij de suggestie. Wat heb ik me verveeld wanneer ik de voorgeschreven draaiingen en rekkingen voor mijn verzwakte rug mathematisch en systematisch uitvoerde tijdens mijn eerste zwangerschap. Wat heb ik mijn nietsvermoedende bekkenbodem vervloekt tijdens de vele op- en ontspanrondjes na mijn tweede bevalling.
Maar terwijl mijn innerlijke Greta Thunberg een stakingsaanzegging afkondigde, wikkelde mijn buitenkant een heel ander scenario af: hoewel ik ze oersaai en slopend vond, voerde ik elke voorgeschreven beweging netjes uit. Dag na dag. Hoe kwam dat zo?
Ik trainde in de eerste plaats vanuit angst. Gedreven door de idee dat het alternatief mij later wel eens veel problemen zou kunnen opleveren. En om in het perfect fitte plaatje te passen dat ik mezelf ergens had aangepraat.
Door de enorme chaos die het decor vormde voor mijn jeugd was ik mij futiel en machteloos gaan voelen. Ik had verkeerdelijk geleerd dat ik in functie stond van de ander, dat ik zelfs alleen kon bestaan door de ander. Mijn bestaansrecht bestond er in de mensen in mijn directe omgeving tevreden te stellen. Wanneer ikzelf, iedereen en alles rondom mij ‘netjes’ was, dan kon ik gerust zijn – heel even toch. Tot de chaos weer onvermijdelijk de overhand nam.
Op den duur had ik mijzelf in een genadeloos korset getild van een voortdurend MOETEN. Als iemand me daarbovenop ook nog eens aanraadde om 'oefeningen te gaan doen', dan ging mijn drukmeter finaal in het rood! Ik kan me voorstellen dat dat voor jou misschien exact zo werkt(e).
Daarnaast oefende ik zoals je een (vermagerings,…-)dieet zou volgen: om 5 kilo te verliezen of aan mijn uiterlijke 'vertoning' - letterlijk - te werken. Wanneer ik het op die manier deed, was het heel vluchtig en leeg en holde ik mezelf uit. Het was alles behalve constructief. Want wat als - als ... - ik eenmaal mijn voorgenomen doel had bereikt? Was het dan af? Wanneer ik dan terug in mijn oude patroon viel, bleef er van dat zuur verdiende resultaat al heel snel niets meer over.
Ik werkte niet van binnenuit, maar vanuit iets wat ik bij mijzelf als een gebrek ervaarde. Een tekort van buitenaf. Ik oefende volgens een vooropgestelde ideaal dat weinig of niets met mijzelf te maken had. – 5 kilo vet en + 5 kilo spieren dacht ik mij veel beter bij ‘de rest’ te kunnen inpassen of zelfs er boven uit te stijgen. Bóven de anderen en boven mijn ‘mountain of chaos’ en immuun voor de pijn, de machteloos- en eenzaamheid die ik zo vaak had gevoeld.
Pas wanneer ik begon te accepteren, 'this is it!', mét al mijn besluiteloosheid, angstgevoelens, boosheid, verdriet, hyperventilatie, slapeloosheid, stijfheid, huiduitslag, vreetbuien, ... mét heel mijn chaos, pas dan veranderde de oefening. Mijn oude streven had plaatsgemaakt voor een nieuwe intentie: er zíjn.
Vanaf het moment waarop ik niet meer van mezelf weg, maar naar mezelf toe oefende, opende zich het pad naar transformatie. Yoga helpt me daarbij heel erg. Het brengt me letterlijk tot inkeer. Zélfs wanneer ik mij tegen beter weten in toch op ‘the ideal outcome’ focus, keer ik na een tijd naar binnen. Yoga leert mij mild te zijn voor mezelf: dat ik mezelf, wanneer ik een oefenbeurt oversla, niet op mijn kop hoef te zitten. Op die manier spatten de vele 'moetens' in mijn hoofd zoetjesaan als zeepbellen uiteen.
Herstel na trauma verloopt net zoals oefenen niet als een dieet. Het voltrekt zich niet netjes geordend volgens een schema waarmee je elke week 1 kilo van de berg verliest. Voor mij voelt het soms als een rampzalig rommeltje, als de chaos waar ik altijd zo bang voor was. En tóch voel ik onmiskenbaar dat het anders wordt. Zoals in zoveel andere situaties voltrekt de ommekeer zich haast onmerkbaar, subtiel, langs kleine accentjes. Zo kon ik mij onlangs plots weer lekkagevrij uitleven op de trampoline met mijn dochter van 9. Dankzij de vele uren yoga die ik met een vat vol overgave en soms een emmer frustratie had beleefd, vanuit de intentie dat ik 'er al was'. En tijdens niet één van die uren had ik de indruk gehad dat ik die bekkenbodem aan het oefenen was.