Mede dankzij mijn coach Esther Verwoord heb ik het voorbije jaar ontzettend veel geleerd over wat trauma is, hoe het zich in je nestelt en wat het met je doet. Met die informatie begreep ik ook hoe je er weer vrij van kunt zijn: door jezelf eerlijk en met aandacht, liefde en geduld te benaderen, kom je een heel eind. 
Wanneer ik een naar gevoel ervaar, probeer ik het eerst waar te nemen: waar voel ik het en hoe voelt het? Dan vraag ik me af wat er aan vooraf ging, wat het gevoel triggerde? Vaak is dat een vervelende gedachte. Die gedachte komt er meestal niet door wat er op dat moment gebeurt, maar wel doordat ik een huidige situatie ophang aan een gelijkaardig moment uit mijn verleden. Dat onderzoek ik dan. Wat gebeurde er toen waardoor ik me nu zo naar voel en is dat nare gevoel op dit ogenblik in mijn leven nog relevant?
Zo kan het zijn dat iemand iets tegen je zegt dat je in gedachten terugkatapulteerd naar jouw vijfde levensjaar en je weer net zo bang en hulpeloos doet voelen als toen. Dan kun je bedenken dat je nu geen kleuter meer bent en best voor jezelf kunt opkomen. De conclusie is dan gauw gemaakt: het nare gevoel van vandaag is niet meer van toepassing en kan ... oplossen. Magisch, zo lijkt het wel.
Toch zijn er natuurlijk ook momenten - véél momenten - waarop ik minder aandachtig ben of wanneer het nare gevoel zo sterk is dat ik het tóch de bovenhand laat nemen. Dat gebeurt. Maar ook daar weet ik nu een uitweg. 
Terwijl ik mezelf vroeger ook nog eens oeverloos op mijn kop zou geven omdat ik mezelf 'weeral eens had laten gaan', houd ik tegenwoordig even HALT. Ik roep mezelf letterlijk een halt toe. Ergens in de verte hoor ik dan wel het oordeel dat klaarligt, maar ik beslis er niks mee te doen. Elke gedachte die mij op één of andere manier kleiner maakt dan de persoon die ik ben laat ik passeren en ik spreek mezelf toe met woorden als: 'Het is ok nu. Hier en nu is het ok.' Want NU is het enige moment dat telt, NU kun je ALLES veranderen, en elke NU die volgt opnieuw. 
Ik beschreef dit  vandaag ook in een gedicht. Je leest het hieronder. Wees lief voor jezelf. Je verdient het. NU! 🙂

Afgelopen vrijdag nam ik afscheid van mijn tante X., mijn vaders oudste zus. Hoewel de beslissing om op haar begrafenis aanwezig te zijn voor mij verstandelijk vanzelfsprekend leek, was het dat emotioneel allerminst: mijn vader had zo lang ik het me kan herinneren met zijn broers en zussen op voet van oorlog geleefd. En die destructieve energie had ruim 40 lange jaren op mij afgestraald.

ze daar komen, wat ze me willen zeggen en of ze nog relevant zijn. Vervolgens besluit ik ze toe te spreken: 'Ik snap dat je bang bent. Ik hoor je en vind het jammer dat je het zo ervaart. Want het is ok!'
Vier jij straks even vakantie - of niet? In mijn vlog hieronder ontdek je misschien enkele bekende stresspatronen én een manier om daar voor altijd iets aan te veranderen. Wie weet hoef je straks wel nooit meer op vakantie ...  ​

Een huisarts vergeleek mij ooit met een renpaard. Niettemin hij de bomen door het bos van mijn psychosomatische klachten niet zag, beschreef hij het volgende beeld heel helder: enerzijds had je de stevige, wat slome boerenpaarden en anderzijds de ranke, nerveusere renpaarden en tot die laatste categorie behoorde ik.
‘Wat gebeurt er wanneer je zo’n renpaard een tik uitdeelt?’ vervolgde hij zijn beeldspraak. ‘Dan schrikt het op en vlucht het weg?’ probeerde ik op een nog interrogatievere ondertoon als de zijne. ‘Juist!’ wist de arts ‘En een boerenpaard zou zich daardoor niet zo laten verschieten.’
Dat was het dus, ik was een renpaard, een sierlijk, rank renpaard. Daar kon ik mee leven. Maar natuurlijk wist ik ook dat de dokter de gelijkenis vooral in de nerveuse, angstige kantjes vond. En daar kon ik op dat moment helemaal niet mee leven. En zoals ik hierboven al aangaf wist ook de arts er geen raad mee. Toen hij me vertwijfeld vroeg ‘of ik hem misschien zélf een uitweg uit mijn angst en slapeloosheid kon voorleggen’, deed ik teleurgesteld de deur van zijn kabinet voor een laatste keer dicht. Dat was zevenentwintig jaar geleden.
Gaandeweg ging ik nochtans geloven dat die man mij ondanks de desillusie van toen ergens wél had geholpen. Want hij schiep een beeld waar ik regelmatig aan bleef terugdenken. Tot op de dag van vandaag voelt het namelijk nog steeds alsof ik door iets word opgejaagd, alsof ik ooit blindelings voor iets op de vlucht sloeg en nooit een veilige bestemming bereikte. Bij gebrek aan goede voorbeelden wist ik ook nooit hoe die bestemming er dan wel moest uitzien. En het zou al helemaal niet bij me opkomen dat ik die plek zélf in mij droeg, dat ik alleen maar thuis hoefde te komen in mijn eigen lijf. Daarvoor was ik tot voor een jaar of tien te zeer naar buiten gericht: wanneer je lichaam in brand lijkt te staan, is dat wel de laatste plek waar je dekking zoekt, toch?
Nochtans is dat vandaag precies waar ik telkens weer naar streef, door minstens één keer per dag even stil te worden met mezelf. Meestal roept dat eerst weerstand op en wil mijn innerlijke paard liefst nog een versnelling hoger. Dan zet ik me neer, paard inclusief. Ik adem een keer diep in en uit en bevraag mezelf: ‘Wat voel je?’.
‘Onrust – zo’n 1000 PK 😉’ is dan veelal het meest evidente antwoord, maar hoe vanzelfsprekend ook, toch probeer ik die zenuwachtigheid zo nauwkeurig mogelijk voor mezelf te omschrijven. Waar in mijn lichaam zit die zenuwachtigheid? In mijn borst, buik of ergens anders? Wat voel ik daar precies? Een kloppen, een druk, scherp of juist dof?
Zo maak ik zoetjesaan weer contact met mijn lichaam en staat van zijn, opdat het paard daarbinnen weet dat het er niet alleen voor staat, opdat het voelt dat er voor wordt gezorgd. Ook zoek ik naar vastigheid, in de stoel waarop ik zit of de grond onder mijn voeten, in geluiden die ik hoor en dingen die ik voor me zie. En … ik vertraag.
Dat laatste is voor mij misschien wel het allerbelangrijkste bij het herwinnen van mijn eigen veiligheidsgevoel, dat letterlijk vertragen. Door bijvoorbeeld d e l e t t e r s o p m i j n t o e t s e n b o r d l a n g z a m e r i n t e t i k k e n of door heel nadrukkelijk te luisteren en alles wat ik hoor te ontleden tot alleen nog het gezoem binnen in mijn eigen oren rest. Soms kies ik er voor om heel intens te observeren, tot in het kleinste detail en ondertussen geniet ik van de manier waarop mijn lichaam héél zachtjes met mijn focus meebeweegt. Op die momenten lijkt het alsof ik de realiteit herleid tot de moleculen waaruit ze is opgebouwd en dat geeft me een geweldig geruststellend gevoel van ruimte. Dan is het ‘bullet-time’ zoals de in de slow motion scènes uit de The Matrix-films.
Misschien lukt het jou ook? Ik heb begrepen dat zo’n grote mate van sensitiviteit ironisch genoeg mogelijk goed gedijt vanuit een traumatische jeugd. Logisch bijna: wanneer je voortdurend op scherp staat voor onheil dat dag en nacht op de loer ligt, zijn hoog functionerende zintuigen geen overbodige luxe. Maar je kunt ze dus ook gebruiken om jezelf weer gerust te stellen wanneer het eigenlijke gevaar al lang geweken is. Je zintuigen zijn zo een onmisbare tool op je weg naar herstel. Je bent misschien net als ik een renpaard, maar je kunt ook je beste jockey worden.

Een tijd gelden volgde ik een lezing over slaap door Bart Vanderbruggen. Hij sterkte mijn vermoeden dat een onrustige nacht doorgaans alles te maken heeft met de dag die er aan voorafgaat: alle spanning die je opvangt en bijhoudt, neem je mee naar bed. Wie vreedzame nachten wil, is zich dus best bewust van hoe hij of zij overdag in het leven staat.
Wat dat betreft, heeft mijn winkel nog wat werk want slapen heet ik al minstens drie decennia niet meer 'gewoon'. En misschien was het dat daarvóór ook al niet. Al van jongs af kende ik manieren om mezelf in slaap te sussen. Als kleuter bewoog ik mijn hoofdje minutenlang ritmisch in het hoofdkussen. Mijn tante, waar ik woonde wanneer mijn ouders er niet voor mij konden zijn, plakte er zelfs één extra tegen de achterkant van de aangrenzende bureautafel omdat ik daar - ook wanneer ik sliep - blijkbaar telkens keihard tegenaan bonkte. Dat bleef ik zo doen en vanaf mijn tiende in koor mét mij zus terwijl we de volledige rode en blauwe Beatles-albums bij mekaar zongen.
Naarmate ik ouder en de huiselijke onrust verre van minder werd, fantaseerde ik mezelf een redder. Meer dan één: rond bedtijd smeedde ik grootse plannen in het gezelschap van de vier heren van Nederlands bekendste popgroep in de hoop even aan mijn dagdagelijkse realiteit te ontsnappen en rust te vinden. Op die manier veranderde mijn kamer avond na avond in een mini ‘safe house’ waar ik binnen het kwartier in een heerlijk diepe slaap verdween. Toen ik 13 was, werkte dat wonderwel.
Het veranderde wanneer ik besloot dat die pophelden-truc je puurste onzin was en me er zelfs voor ging schamen. Wég Doe Maar, redders, ridders, paarden, plots restten alleen nog ik, mijn bed, mijn kamer en het voor mij onbegrijpelijke en volstrekt onberekenbare onheil daarbuiten.
Intussen was mijn  veiligheidsmarge steeds kleiner geworden. Waar ik ook kwam, heerste de allesomvattende angst dat ik zou worden afgewezen. Vanuit de plek waar ik opgroeide waste een blinde vlek die me voorhield dat de wereld daarbuiten net zo naar mij toe zou handelen als mijn ouders dat altijd hadden gedaan. Dat ik met andere woorden overal waar ik kwam de geldende codes moest zien te kraken om aan de daaraan verbonden voorwaarden te kunnen voldoen, wilde ik worden geaccepteerd.
Ik zag niet dat het láng goed was als ik gewoon mezelf zou zijn. Ik had dat ook niet meer gekund, want inmiddels had ik dat ‘zelf’ van zoveel (beschermings)lagen voorzien dat ik er niet meer bij kon. En zo lang mijn zenuwstelsel de wereld als ‘onveilig’ markeerde, was ik niet van plan ook maar één flinterdun laagje te lossen, integendeel, voor mijn gevoel werd het steeds gevaarlijker en de onrust allesoverheersend. Die angstige spanning vertaalde zich in wakkere nachten. De ene na de andere, jaar in, jaar uit.
Ik zocht en probeerde allerlei hulpmiddelen in de hoop de slaap weer te vinden, van rustgevende kruiden en bachbloesems tot benzodiazepines en zelfs een antipsychoticum. Tot een week of vier geleden plots – zo leek het - een héél diep verlangen ontwaakte, een roep van binnenuit. En daarmee een kordaatheid die me aanmoedigde: ‘Cut the crap, nu is het goed geweest, we gaan orde op zaken stellen en volgen de draad van de veiligheid!’
Mijn veiligheidsdraad, had ik hem weer gevonden?! Het is zeker zo dat ik mijzelf de voorbije twee jaar meer dan ooit binnenstebuiten keerde. Het extra paar ogen, oren en voelsprieten van mijn coach Esther Verwoord gaven me inzichten die stukken van mezelf blootlegden waarvan ik niet eens meer kon vermoeden dat ze bij me hoorden. Daarnaast ging ik aan de slag met mijn lichaam. Ik maakte zachtjes contact en ontdekte weer hoe ik er van kon genieten en hoe dat lijf mijn bondgenoot was om spanning te helpen ontladen. Ik merkte dat ik letterlijk weer ‘veilig kon zijn’, al was het maar enkele seconden.
Mijn veiligheidsdraad, ik heb hem weer gevonden! Het tipje ligt daar voor mij, heel duidelijk zichtbaar. Het vervolg is bij momenten vaag, maar met de juiste focus krijg ik ook dat weer helder. Stukje voor stukje. Blokje voor blokje, richt ik mijn safe house weer op, vanuit mezelf, diep vanbinnen. Pophelden, redders en ridders zijn welkom, maar niet noodzakelijk. Ik wens je een rustige dag … en nacht! 

Hoe was jouw dag vandaag?
…
Wat gaat er door je heen wanneer een dergelijke vraag plots in je oren zindert? En hoe zit het met jouw antwoordopties: zijn ze breed met een scala aan kleuren en tinten of beperkt tot enkel wit en zwart waarvan het eerste volmondig ‘GOED’ en het tweede teleurstellend ‘SLECHT’ betekent?
Zelf moet ik bekennen dat mijn reactie vaak nog erg zwart/wit is. En misschien zelfs eerder zwart dan wit. Want eer ik een gemiddelde dag als ‘GOED’ bestempel, moet die in een door mij welbepaald hokje passen. Een netelige klus… .
Mettertijd heb ik namelijk gemerkt dat mijn creatieve persoon en hetgeen daaruit voortspruit zich maar lastig in een hokje dwingen laat. Meer dan eens werd ik ‘impulsief’ en ‘chaotisch’ genoemd. En impulsief, chaotische creatievelingen zijn doorgaans moeilijk te bedwingen. 
Het valt me dan ook op dat het ‘GOEDE DAG-HOKJE’ weinig of niks met mijn natuurlijke staat van zijn te maken heeft, maar is gegroeid vanuit mijn behoefte gevoelens van angst en onrust te omzeilen. Vanuit een vlucht uit de ‘ambetantigheid’, zeg maar. Met mijn hokje vond ik een – schijnbaar! - ideale manier om dat ambetante gevoel te ontwijken.
De (drog-)redenering gaat als volgt: wanneer ik er gedurende de dag in slaag mij ‘productief’ en ‘efficiënt’ te bezigen, dan vergeet ik even alles wat er binnenin te pruttelen staat, inclusief de angst en onrust. In de praktijk werkte ik zo een hele dag keihard allerlei zelfverzonnen lijstjes af, door de wind, regen, en de vermoeidheid die vanbinnen onverbiddelijk opborrelde heen.
Ik hoef je niet te onderwijzen over de uitkomst van een pruttelende pot vermoeienis die te lang onbewaakt op het vuur verblijft: die kookt over! Mijn ‘goede dag-hokje’ kent zo zijn prijs ... De weggedrukte vermoeidheid veert telkens ongenadig terug onder het mom van nog meer ‘ambetantigheid’ en zo zijn we weer bij af. Onder het plak van mijn spijkerharde ‘efficiëntie’ en ‘productiviteit’ bijt ik als het ware telkens in mijn eigen staart!
Gisteren, donderdag, voelde ik mij ook ‘ambetant’. Ik was moe. Het resultaat van enkele woelige nachten met darmkrampen. Na het ontbijt klonken de eerste angstige gedachtensalvo’s: ‘Je zou nu wel iets moeten gaan doen’, ‘Moet je niet iets doen?’, ‘Je hebt al een tijdje geen werkopdrachten meer gehad’, ‘Straks heb je geen werk meer’, ‘Je kunt nu toch niet helemaal níks doen?’.
Standaard beantwoord ik een dergelijk onrustig vragenvuur kordaat met de hierboven beschreven en ondertussen ongetwijfeld illustere hokjesroutine. Maar deze keer besloot ik op voicemail over te gaan. Ik liet de gedachten gewoon passeren terwijl ik lukraak door het venster naar buiten keek. Vervolgens slenterde ik wat door het huis. Zondermeer.
Plots herkende ik een heel oud gevoel: ik herinnerde me hoe ik als jong meisje uren in mijn slaapkamer sleet, op mijn bed met mijn gitaar op mijn schoot. Zondermeer. Zonder plan, zonder doel en vooral zonder hokje waar ik in moest passen. Wanneer ik daar zo lang genoeg verbleef, ontstond er iets. Soms een melodie, soms alleen een tekst en soms vloeiden beide hand in hand. Níemand had me gevraagd om dit te laten gebeuren. Er was geen énkele verwachting.
Ook wist ik weer hoe ik als kind soms tekende, met exact dezelfde intentie: creëren. Zondermeer. Uit het niets. Terwijl ik lukraak keek en slenterde, groeide de inspiratie voor kleine wondertjes. Bevangen door de eenvoud en evidentie van dat proces, besloot ik gisteren de hele verdere dag bij dat gevoel te blijven. Zonder hokje. En weet je wat? Mijn donderdag werd zondermeer een wonderdag!  

Soms lijkt het veiliger om de luwte op te zoeken. Zeker wanneer je als kind nooit leerde om in je kracht te staan. Wanneer je daarom werd afgekeurd en dat niet veilig was. Dan vergeet je al gauw waartoe je werkelijk in staat bent.
Toen ik die overweldigende oerkracht op een dag weer voelde, ging ik twijfelen. 'Wat moet ik hiermee?' dacht ik. 'Dit vraagt te veel verantwoordelijkheid. Is dit trouwens wel van mij?'
In eerste instantie leek het mij veel wijzer en eenvoudiger om weer in mijn oude bekende patronen te huizen. Maar gaandeweg merkte ik dat ik in een onbevangen moment telkens weer oog in oog met dat ongetemde en oerkrachtige stukje kwam te staan. Het was letterlijk en figuurlijk sterker dan mijzelf.
Ondertussen raak ik er weer mee vertrouwd en weet ik dat ik het serieus moet nemen. Omdat het altijd om aandacht zal blijven vragen. Omdat het me net zo goed ondermijnt als sterkt. Vandaag weet ik dat dat licht niet AL licht is, maar ook een donkerte in zich draagt. Maar vooral dat in alle donkterte steeds ook dat oerlicht brandt, als een waakvlammetje. Klaar om te worden ontstoken ...

​​Mijn relatie tot ‘angst’ is eerder dubbelzinnig: enerzijds vind ik het rotvervelend dat deze beklemmende emotie te pas en – vooral – te onpas opduikt en anderzijds besef ik dat het wellicht mijn grootste drijfveer is. Meer dan eens was het de angst die mij dreef om de confrontatie te zoeken met datgene wat me zo bang maakte en zo weer wat dichter bij mijzelf te komen. Toch had ik mij ooit stellig voorgenomen dat een ‘Blind Audition’ voor ‘The Voice van Vlaanderen’ het nooit van mijn hypergevoelige en snel overweldigde ik zou halen en dus een absolute ‘no go’ was.
Tot … mijn mailbox me in september 2019 toefluisterde dat ‘mijn auditiefilmpje de jury alvast aangenaam had verrast’ en ik naar de volgende ronde mocht! Bij het zien van dat bericht leverde mijn lijf een instant mengeling van verrukte euforie, angstige vertwijfeling en pure verbazing af. Vanwege de ‘no go’ wist ik wel zeker dat ik nooit een auditiefilmpje had gestuurd. Kordaat wees mijn buikgevoel in de richting van mijn yoga-lerares en coach, Esther Verwoord.

Eenmaal mijn vermoeden bevestigd, restten me nog de twijfel en de euforie. Haaks op mijn eerder gemaakte voornemen en omdat ik dat meestal al zo had gedaan, wist ik dat de twijfel het ook deze keer dan maar zou moeten uitzitten. Ik zou de ‘no go’ met beide handen aangrijpen als ware het een yoga-oefening. De ultíeme yoga-oefening, met als studieobject mijzelf, mijn acties en reacties en als enige intentie, AANWEZIG zijn.
Dat die aanwezigheid pittig zou aanvoelen onder de studiolampen aan de Medialaan, was wel zeker. Het is niet omdat mijn brein beseft dat ik iets kan, dat mijn lichaam dat weten volgt. Het is niet omdat ik een enorme goesting voel om iets te doen dat mijn lichaam die actie als veilig ervaart. Zo werkt dat wanneer je nog met traumasporen zit. En ik werd er tijdens mijn ‘Blind Audition’ – hét moment waar ik vanaf die ene septemberdag naarstig naar toe had gewerkt – nog eens heel resoluut op gewezen: 30 seconden voor ik het podium op moest, doofde het licht in mijn hoofd en speelde ik mijn volledige tekst kwijt - BAM, ABRACADABRA  en WEGISWEG!
Op enkele luttele passen van een bomvolle zaal, annex camera’s voelde het of mét de zinnen waar ik plots koortsig naar op zoek moest, al het leven uit mijn kleine lijf verdween. Ik werd letterlijk gesaboteerd door mijn autonome zenuwstelsel dat het hele showgeweld abrupt als ‘onveilig’ bestempelde: ik ‘bevroor’.
Achteraf beschouwd kwam de plotse black-out niet echt als een verrassing. Wanneer ik in mijn jongere jaren op een podium stond, had ik mijn teksten altijd al binnen handbereik gehouden. Soms kleefde ik in centimeters groot uitgeschreven zinnen op de scène voor me in de hoop niet op mijn wankele, getraumatiseerde zelf te moeten terugvallen. Ik stelde me dan voor hoe een eensgezind publiek in een bulderlach zou losbarsten omdat ik niet kon wat ik ‘pretendeerde’ te kunnen, omdat ik niet ‘perfect’ was, maar onfeilbaar menselijk! En die angst maakte dat ik me verschrikkelijk onveilig voelde op een moment waarop ik eigenlijk het beste van mijn kunnen wilde tonen: een schizofrene situatie.
Net daarom was zo’n ‘Blind Audition’ voor mij bij voorbaat altijd al een ‘no go’ geweest. En nu stond ik daar. Ik voelde hoe mijn lichaam beefde, mijn benen haast oncontroleerbaar. De microfoon bleef op de standaard, omdat ik hem niet zichtbaar mee durfde laten trillen. Ik voelde hoe mijn gelaat zich opspande terwijl ik bibberend woorden tot zinnen vormde en er alles aan deed om ze op de juiste toon en met de juiste emotie en beheersing in de richting van de microfoon te sturen. En stilaan … merkte ik dat het lukte en dat ik er zelfs een zeker plezier in kreeg. Ik stond daar, verdorie, ik STOND daar, ik was AANWEZIG!
‘Try to catch a deluge in a paper cup’, zong ik vast overtuigd vanuit mijn hollende hart. En zo voelt het nu ook. Esther’s resoluut liefdevolle por wees me onherroepelijk meer mijn richting in. Naar daar waar ik moet zijn om het meest wezenlijke stukje binnen mijzelf optimaal tot zijn recht te laten komen. Diep in mij brandt het vuur. Iets in mij is volmaakt overtuigd: ‘hier BEN ik, AANWEZIG!’
Gedreven door die oerkracht blijf ik gaan. Vaak voorzichtig aftastend, maar meestal puur op mijn gevoel, voorruit met mijn ogen dicht, zoals Doe Maar het – nog steeds (!) - zingt. Soms fluit mijn lichaam me terug. Onvermijdelijk. En maar goed ook. Het haalt mijn voeten weer naar de grond en stimuleert me om te aarden, ademen, rusten,  eten, drinken, te zorgen voor mij(n) zelf. Onvermijdelijk fluit mijn lichaam mij soms terug. En dan weet ik weer: ongeacht elk avontuur, het blijft een yoga-oefening. 
​

beeld dat mijn vader nu nog over 'de vrouw' ophangt niet bepaald vleiend.
​Dat zachte, vrouwelijke stukje vond ik heel onverwacht weer toen ik naar mantras ging luisteren. Ze maakten iets in mij wakker dat diep in mij sluimerde, maar een onmiskenbaar zuiver en wezenlijk element van mij was. 
Net zoals bij elke andere vorm van muziek maak ik niet met elke uitvoering een klik. Ik houd heel erg van versies van Deva Premal en Miten, Snatam Kaur, Sada Sat Kaur en Krishna Das, om er maar enkele te noemen. 
En ik werd heel aangenaam verrast door de recente samenwerking tussen Will Smith's dochter Willow en Jahnavi Harisson. Het nummer rise - deels mantra en deels song, raakte me zondanig dat ik er zelf ook mijn ziel in wilde stoppen. Hopelijk geniet je met mij mee ... Luisteren kan hieronder! 🙏.

Mijn traumacoach, Esther Verwoord, opperde onlangs het woord ‘oefening’. Omdat mensen daar nogal eens allergisch op reageren, terwijl het wel een voorwaarde is voor transformatie. Het is een beetje als met global warming: je kunt je oude strategieën wel overboord wensen, maar boet al rap aan duurzaamheid in wanneer je niet eerst een plaatsvervangende aanpak voor een beter persoonlijk klimaat ontwikkeld.
‘Oefenen’ dus. Ook ik voelde me vaak in een keurslijf gehesen, alleen al bij de suggestie. Wat heb ik me verveeld wanneer ik de voorgeschreven draaiingen en rekkingen voor mijn verzwakte rug mathematisch en systematisch uitvoerde tijdens mijn eerste zwangerschap. Wat heb ik mijn nietsvermoedende bekkenbodem vervloekt tijdens de vele op- en ontspanrondjes na mijn tweede bevalling.
Maar terwijl mijn innerlijke Greta Thunberg een stakingsaanzegging afkondigde, wikkelde mijn buitenkant een heel ander scenario af: hoewel ik ze oersaai en slopend vond, voerde ik elke voorgeschreven beweging netjes uit. Dag na dag. Hoe kwam dat zo?
Ik trainde in de eerste plaats vanuit angst. Gedreven door de idee dat het alternatief mij later wel eens veel problemen zou kunnen opleveren. En om in het perfect fitte plaatje te passen dat ik mezelf ergens had aangepraat.
Door de enorme chaos die het decor vormde voor mijn jeugd was ik mij futiel en machteloos gaan voelen. Ik had verkeerdelijk geleerd dat ik in functie stond van de ander, dat ik zelfs alleen kon bestaan door de ander. Mijn bestaansrecht bestond er in de mensen in mijn directe omgeving tevreden te stellen. Wanneer ikzelf, iedereen en alles rondom mij ‘netjes’ was, dan kon ik gerust zijn – heel even toch. Tot de chaos weer onvermijdelijk de overhand nam.
Op den duur had ik mijzelf in een genadeloos korset getild van een voortdurend MOETEN. Als iemand me daarbovenop ook nog eens aanraadde om 'oefeningen te gaan doen', dan ging mijn drukmeter finaal in het rood! Ik kan me voorstellen dat dat voor jou misschien exact zo werkt(e).
Daarnaast oefende ik zoals je een (vermagerings,…-)dieet zou volgen: om 5 kilo te verliezen of aan mijn uiterlijke 'vertoning' - letterlijk - te werken. Wanneer ik het op die manier deed, was het heel vluchtig en leeg en holde ik mezelf uit. Het was alles behalve constructief. Want wat als - als ... - ik eenmaal mijn voorgenomen doel had bereikt? Was het dan af? Wanneer ik dan terug in mijn oude patroon viel, bleef er van dat zuur verdiende resultaat al heel snel niets meer over.
Ik werkte niet van binnenuit, maar vanuit iets wat ik bij mijzelf als een gebrek ervaarde. Een tekort van buitenaf. Ik oefende volgens een vooropgestelde ideaal dat weinig of niets met mijzelf te maken had. – 5 kilo vet en + 5 kilo spieren dacht ik mij veel beter bij ‘de rest’ te kunnen inpassen of zelfs er boven uit te stijgen. Bóven de anderen en boven mijn ‘mountain of chaos’ en immuun voor de pijn, de machteloos- en eenzaamheid die ik zo vaak had gevoeld.
Pas wanneer ik begon te accepteren, 'this is it!', mét al mijn besluiteloosheid, angstgevoelens, boosheid, verdriet, hyperventilatie, slapeloosheid, stijfheid, huiduitslag, vreetbuien, ... mét heel mijn chaos, pas dan veranderde de oefening. Mijn oude streven had plaatsgemaakt voor een nieuwe intentie: er zíjn.
Vanaf het moment waarop ik niet meer van mezelf weg, maar naar mezelf toe oefende, opende zich het pad naar transformatie. Yoga helpt me daarbij heel erg. Het brengt me letterlijk tot inkeer. Zélfs wanneer ik mij tegen beter weten in toch op ‘the ideal outcome’ focus, keer ik na een tijd naar binnen. Yoga leert mij mild te zijn voor mezelf: dat ik mezelf, wanneer ik een oefenbeurt oversla, niet op mijn kop hoef te zitten. Op die manier spatten de vele 'moetens' in mijn hoofd zoetjesaan als zeepbellen uiteen.
Herstel na trauma verloopt net zoals oefenen niet als een dieet. Het voltrekt zich niet netjes geordend volgens een schema waarmee je elke week 1 kilo van de berg verliest. Voor mij voelt het soms als een rampzalig rommeltje, als de chaos waar ik altijd zo bang voor was. En tóch voel ik onmiskenbaar dat het anders wordt. Zoals in zoveel andere situaties voltrekt de ommekeer zich haast onmerkbaar, subtiel, langs kleine accentjes. Zo kon ik mij onlangs plots weer lekkagevrij uitleven op de trampoline met mijn dochter van 9. Dankzij de vele uren yoga die ik met een vat vol overgave en soms een emmer frustratie had beleefd, vanuit de intentie dat ik 'er al was'. En tijdens niet één van die uren had ik de indruk gehad dat ik die bekkenbodem aan het oefenen was.